Βιωματική άσκηση και επεξεργασία του ποιητικού αποσπάσματος «Το τρελοβάπορο» του Οδυσσέα Ελύτη, που πραγματοποιήθηκε στην Α’ Γυμνασίου στα πλαίσια πρακτικής εργασίας μου στο σεμινάριο «Εκπαίδευση στην εμψύχωση και ενδυνάμωση ομάδων» του ΕΚΠΑ. Ο γενικός σκοπός της πρακτικής εργασίας ήταν η εμψύχωση μαθητών και η ενδυνάμωση τους κατά την επιστροφή στο σχολείο μετά την καραντίνα. Για την επιτυχή ολοκλήρωσή της χρησιμοποιήθηκαν διάφορες τεχνικές και βιωματικές δράσεις εντός και εκτός της σχολικής τάξης. Η επεξεργασία του ποιητικού αποσπάσματος πραγματοποιήθηκε προς το τέλος της διαδικασίας και είχε τους παρακάτω στόχους : – να εκφράσουν οι μαθητές, σχέδια, όνειρα για το μέλλον φεύγοντας από το σχολείο με αισιοδοξία και ελπίδα. – να ενισχύσουν την ψυχική τους ανθεκτικότητα σε καταστάσεις κρίσης, όπως είναι η πανδημία.
Διάρκεια 2 διδακτικές ώρες
Υλικά: Υπολογιστής, Βιντεοπροβολέας, φωτοτυπίες με το ποίημα, χαρτί λευκό Α4, μαρκαδόροι, ξυλομπογιές.
Επεξεργασία
1) Τα παιδιά καλούνται να δουν το παρακάτω βίντεο (ή να ακούσουν μια φορά το τραγούδι αν δεν υπάρχει βιντεοπροβολέας) και να γράψουν δύο λέξεις και δύο συναισθήματα στο τετράδιο τους.
Βίντεο
2) Στη συνέχεια μοιράζονται οι φωτοτυπίες και το ακούνε δεύτερη φορά διαβάζοντας τους στίχους. Τους ζητάμε να υπογραμμίσουν λέξεις ή φράσεις και να φτιάξουν δικές τους εικόνες από αυτές, σημειώνοντας στο τετράδιο τους.
3) Τους χωρίζουμε σε μικρές ομάδες 3-4 παιδιά και αναθέτουμε να φτιάξει η κάθε ομάδα την δική της εικόνα από τους στίχους και να μας την παρουσιάσει ή με μια παγωμένη εικόνα ή με σκίτσο ή με δικό τους στίχο.
4) Κάνουμε ένα πρώτο αναστοχασμό και ζητάμε από τα παιδιά να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα για τις δραστηριότητες και το περιεχόμενο των στίχων, αναζητώντας πιο είναι το κυρίαρχο συναίσθημα και το μήνυμα που θέλει να μας δώσει ο Οδ. Ελύτης.
5) Δίνουμε χρόνο στους μαθητές να φτιάξουν τη δική τους βαρκούλα είτε ως ζωγραφιά είτε σαν κατασκευή ( δίνονται οδηγίες παρακάτω) και μέσα σε αυτή να γράψουν το όνομά τους και τα όνειρα, σκέψεις και αισιόδοξα μηνύματα ή ακόμα και στίχους ή φράσεις από το ποίημα. Μπορούν να κατασκευάσουν όσοι θέλουν και καλλιγράμματα ή ακροστιχίδες.
6) Μοιράζονται στην ολομέλεια ότι από αυτά που έγραψαν θέλουν και καταλήγουν ως τάξη σε μια λέξη ή φράση που επιθυμούν να μείνει σε όλους ( ελπίδα, αισιοδοξία, χαρά, ήλιος, θάλασσα, ταξίδια, παιχνίδια).
7) Αναστοχασμός στο τέλος δίνεται χρόνος σε όλους τους μαθητές να εκφραστούν, να αξιολογήσουν και να κρατήσουν θετικές σκέψεις και συναισθήματα από όλη την βιωματική άσκηση.
Το τρελοβάπορο
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης (Ο ήλιος ο ηλιάτορας, Ίκαρος, 1971)
Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά
κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»
Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές
φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές
Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό
Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς
Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο
Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε
χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε
Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε
Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!
ΧΑΡΤΙΝΗ ΒΑΡΚΟΥΛΑ
Υλικά κατασκευής:
1 άσπρο φύλλο χαρτί Α4 κοµµένο τετράγωνο
Τρόπος κατασκευής:
∆ιπλώνουµε το τετράγωνο στη µέση σε σχήµα ορθογώνιου παραλληλόγραµµου και µετά άλλη µία φορά, ώστε να σχηµατιστεί ένα µικρότερο τετράγωνο.
Έτσι όπως είναι διπλωµένο, πιάνουµε την ελεύθερη άκρη του τετραγώνου και την ακουµπάµε στην απέναντι κορυφή διπλώνοντας πάνω στη διαγώνιο, ώστε να σχηµατιστεί ένα τρίγωνο.
Γυρίζουµε ανάποδα το διπλωµένο τετράγωνο, έτσι ώστε το διπλωµένο τρίγωνο να βρίσκεται στην από κάτω πλευρά.
∆ιπλώνουµε πάνω τα υπόλοιπα τρία χαρτιά προς την απέναντι κορυφή, και τα τρία µαζί, για να σχηµατιστεί ένα ακόµη τρίγωνο από την αντίθετη µεριά.
Ανοίγουµε το τριγωνικό καπέλο που σχηµατίστηκε και το τσακίζουµε ενώνοντας τα σηµεία που ήταν διπλωµένα, οπότε σχηµατίζεται ξανά τετράγωνο µε το άνοιγµα των φύλλων σαν διαγώνιο του τετραγώνου.
Πιάνουµε τις ελεύθερες άκρες του και τις ανοίγουµε.
http://www.edc.uoc.gr/~odysseas/webs/sxedia_Didaskalias/sxedia/aspra_karavia/xart_barka.pdf
Καλό ταξίδι !